Afgelopen week ontstond in kleine kring door eilanders een spontane digitale discussie met onze fractie Lijst Fier rondom het jaarlijks mogen afsteken van vuurwerk in de openbare ruimte. Deze inbreng vanuit het dorp is van belang en onderstreept de oprechte betrokkenheid van hen bij het wel en wee binnen onze gemeenschap. De meningen liepen uiteen…

Hoewel het nu reeds november is en de inkopen van consumentenvuurwerk, legaal en/of illegaal, wellicht al gedaan zijn, nadert oud en nieuw met rasse schreden. Om voor deze jaarwisseling dus nog iets te bewerkstelligen op het gebied van vuurwerk, gaat in redelijkheid niet meer lukken. Niet alleen om reden dat relatief veel mensen vanuit de politiek geen besluiten durven te nemen op gevoelige thema’s, maar ook omdat je bij dergelijke spelregels altijd moet streven naar draagvlak, uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid. Kwaliteit dus die ook enigszins aansluiting vindt bij de praktijk.

Dat laatste betekent niet om het altijd maar iedereen een beetje naar de zin te maken, de kool en de Vlielandse geit sparen dus. Integendeel. Wat het wel inhoudt is, dat je als gemeenteraad goed moet weten wat er leeft in het dorp. Deze kennis, afgewogen tegen het algemeen belang, moet uiteindelijk leiden tot beleid waarvan de kaders worden verwoord en gesteld door de gemeenteraad.

Over de kennelijke terughoudendheid om zaken die wat gevoelig liggen toch bespreekbaar te maken, het volgende.

Tijdens het vragenuurtje van de raadsvergadering van januari 2021 sprak ik reeds namens Lijst Fier de volgende woorden over het thema vuurwerk.

“Voorzitter, je zou het bijna een voordeel kunnen noemen van de pandemie dat er terecht besloten werd vanuit het Rijk om de afgelopen jaarwisseling niet gepaard te laten gaan met het afsteken van consumentenvuurwerk van het zwaardere soort.  Hoewel niet volledig strikt nageleefd, is toch gebleken dat er 2/3 minder letselgevallen waren te behandelen in de ziekenhuizen en ook dat de schade aan goederen beduidend minder was. Ook moeten wij niet vergeten dat in dit kader tevens het milieu winnaar was qua fijnstofdepositie en de ouderen, de huisdieren en de dieren in het wild aanzienlijk minder te lijden hadden onder de vuurwerk-uitingen.

Het met groot genoegen voor een deel van de mensen grootschalig afsteken van vuurwerk lijkt inmiddels van ludieke traditie te zijn verworden tot bijna een oorlogsgebiedachtige toestand, althans in de beleving van het andere deel van de mensen. Soms worden in den lande ook nog verschillende hulpdiensten belaagd met vuurwerk.

Maar het kan dus ook anders en dat hebben wij afgelopen jaarwisseling gezien. Dat smaakt naar meer, d.w.z. een goed moment om wederom na te denken over de coulance die wij steeds betrachten t.a.v. zwaar consumentenvuurwerk in de openbare ruimte.

Reeds in het voorjaar van 2019 heb ik alle fracties en college opgeroepen om dit thema in alle openheid te bespreken, inclusief alle opties. Helaas heb ik hierop geen enkele reactie mogen vernemen. Ook had ik de suggestie gedaan om Onderzoeksburo Necker van Naem, die het programma ‘Citizens’ heeft gemaakt, inzichtelijk te laten maken wat op dorpsniveau iedereen vindt van vuurwerk, en op basis hiervan zou gemeentelijk vuurwerkbeleid ontwikkeld kunnen worden.

In de raad van 24 februari 2020 heb ik raad en college gewezen op de beoogde aanpassing van het Vuurwerkbesluit, waarbij gemeenteraden de mogelijkheid krijgen voor het instellen van een lokaal verbod via de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Dit is inmiddels gebeurd en past binnen de ‘autonome verordenende bevoegdheid die gemeenten hebben op grond van artikel 149 van de Gemeentewet’. Ook de VNG heeft ingestemd met de wijze waarop het Vuurwerkbesluit is aangepast ten behoeve van het vuurwerkvrij maken van een gemeente.’

Ik roep B&W wederom op om over de verschillende opties na te denken en met voorstellen te komen. Het moment lijkt nu echt rijp om met het ‘ludieke brommer rijden’, licht (centraal) vuurwerk, een drankje en een goed gesprek de jaarwisseling veilig en gepast op Vlieland te beleven, hetgeen een goede nieuwe traditie belooft te worden. Wilt u geacht college overwegen om dit jaar met voorstellen te komen hieromtrent?”

Het bleef wederom oorverdovend stil op dit explosieve thema.

Even terugkomende op mijn suggestie om een onderzoeksbureau in te schakelen. Hoe eilanders in brede zin denken over vuurwerk, dat wil zeggen vanuit het dorp zelf  geïnitieerd, zou (gratis) opgehaald kunnen worden door bijvoorbeeld een petitie of enquête of iets dergelijks. Zelf vanuit het dorp een onderbouwd geluid laten horen zal voor het gemeentelijk bestuur een niet mis te verstaan signaal zijn om dit thema op te pakken. Burgerinbreng vanuit de ‘brengplicht’, naast de opdracht van ons als raadslid om meningen en signalen op te halen.

Een valkuil voor een petitie is vaak dat de vraagstelling te wensen over laat. Het lijkt verstandig om daarover goed na te denken en met verschillende opties bijvoorbeeld te komen. Of klinkt dit nu een beetje eigenwijs? Wellicht, maar de kracht van de petitie en enquête zit niet alleen in de aantallen (hoe representatief is de inbreng?) maar zeker ook in de kwaliteit van de vraagstelling. Hoe overtuigender deze is, des te zwaarder weegt dan de opdracht voor het gemeentelijk bestuur om deze op te pakken, in gezamenlijkheid met alle eilanders. Na de inbreng zou je een informatieavond ‘voor jong & oud’ kunnen organiseren. Afijn, mogelijkheden genoeg, waarbij het handhaven van de huidige praktijk met ‘licht vuurwerk’ (categorie II) natuurlijk ook een uitkomst zou kunnen zijn.

Afsluitend moet het helder zijn dat gemeenten niet alleen de bevoegdheid hebben om vuurwerkvrije zones aan te wijzen, maar ook dat na een uitspraak van de Raad van State is gebleken dat een beperking van het afsteken van vuurwerk niet strijdig is met de landelijke regeling van de afsteektijden in het Vuurwerkbesluit. De wijziging in beleid maakt daarom dat de afsteektijdenregeling niet in de weg staat aan een totale ban op vuurwerk. De landelijke afsteektijden voor consumentenvuurwerk en een gemeentelijke regeling van de gebieden waar het afsteken van vuurwerk al dan niet is toegestaan, kunnen naast elkaar bestaan. Deze en andere variaties, inclusief bijvoorbeeld één centraal verzorgde vuurwerkshow om 24.00 uur op het Havenplein, zijn alle mogelijk. Uiteraard kunnen wij een motie optuigen en in stemming brengen. Maar hoe peil je de diverse meningen op dit onderwerp? Hoewel wij als raad met uw stem volksvertegenwoordigers mogen zijn, mag u het zeggen. Immers, vanuit de raad of college kreeg ik diverse keren tot op heden geen respons. De stem van vele eilanders maakt een verzoek tot opdracht.

Namens Lijst Fier,

Henk