“Iedereen is nodig” om weerbaar te zijn tegen oorlog en crisis, zo schreven de ministers van Justitie & Veiligheid en van Defensie begin deze maand, in de donkere dagen voor kerst 2024.
In deze tijd van steeds meer conflicten en oplopende spanning, is het niet overdreven te stellen dat de internationale veiligheidssituatie steeds meer verslechtert. Ook in ons land hebben wij al enige tijd en in toenemende mate te maken met hybride aanvallen, zoals cyberoperaties, spionage en sabotage. De Russische agressie na Georgië en De Krim reikt nu ook al weer verder dan Oekraïne. Met de gruwelijkheden in het Midden-Oosten en het steeds dwingender opereren van China, dreigt er wederom een kruitvat, waarin een vonk genoeg kan zijn om de zaak te laten ploffen.
Wij belanden mogelijk dus toch weer in een situatie die lange tijd ondenkbaar was, namelijk dat wij als land, verbonden in het NAVO-verband, direct betrokken raken bij een grootschalig gewapend conflict.
Hoe bereid je je voor op dergelijke onzekere tijden? Is dat voorbereiden echt nodig of wachten wij rustig af, in de veronderstelling “dat het wel goed zal komen”?
Qui desiderat pacem, bellum praeparet, dat wil zeggen ‘wie naar vrede verlangt, bereide zich voor op oorlog’ (Flavius Vegetius).
In dit najaar hebben wij het college reeds opgeroepen om na te denken hoe wij ons als eiland, in het onverhoopte geval van oorlog, kunnen voorbereiden door onszelf weerbaar te maken. Hoe organiseren wij deze vereiste weerbaarheid in het geval wij plots verstoken zijn van alle verbindingen, energie en logistieke aanvoer van voedsel?
De angst die dit beeld wellicht oproept moeten wij niet wegwuiven maar helaas kalm onder ogen zien. Geen paniek maar wel nu goed nadenken en concreet plannen maken, zodat wij terug kunnen vallen op een lokaal systeem van hulp en solidariteit.
Een veilig en ordelijk Vlieland maken wij ook dan samen. Hoe houden wij onze eilander economie zonder badgasten draaiende? Hoe beschermen wij bijvoorbeeld onze infrastructuur, de energievoorziening, onze mobiele communicatienetwerken en het transport? Hoe kunnen wij blijven voorzien in de eerste levensbehoeften zoals voedsel en drinkwater? Hoe tenslotte bereiden wij ons voor – mocht het ondenkbare bewaarheid worden – om over te kunnen schakelen op een sober systeem van samen optrekken? Om optimaal door een dergelijke crisissituatie heen te komen?
Iedereen op het eiland zal hierin een cruciale rol te vervullen hebben, opdat de basisbehoeften overeind blijven. Deze weerbaarheidsopgave gaat door onze burgemeester besproken worden in de Veiligheidsregio. Wellicht is het goed om, zonder grote onrust te veroorzaken, eens met een groep eilanders hierover van gedachten te wisselen.
Samen nadenken en op papier vormgeven aan deze weerbaarheidsopgave is een urgente opdracht, waarvan wij allen hopen dat hiernaar later met een glimlach op wordt teruggekeken, aangezien het gelukkig niet nodig bleek te zijn. Dat is de ideale uitkomst, aangezien wij dit scenario helaas ook zomaar heel hard nodig kunnen hebben. En dan moet iedereen feitelijk al weten wat hem en haar te doen staat.
Toch is het immer goed om in deze decembermaand af te sluiten met enig licht in de dreigende duisternis. Het licht als symbool van het goede, van de liefde en van de verbondenheid. Koester de vrijheid, koester de vrede maar bereid je tegelijkertijd voor op het onverhoopte.
Henk